Janowska, Alina Maria

13 listopada 2017 roku zmarła w wieku 94 lat pani Alina Janowska (właściwie: Janowska-Zabłocka), jedna z najpopularniejszych polskich aktorek filmowych, teatralnych, estradowych i telewizyjnych.

        Od kilku lat cierpiała na chorobę Alzheimera. Ostatni raz pojawiła się przed publicznością 17 marca 2013 na 34. Przeglądzie Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu na specjalnym koncercie „Urodziny Aliny. Benefis Aliny Janowskiej”, kiedy świętowała jubileusz pracy artystycznej.
Potem choroba nie dała jej już żyć normalnie. Jej mąż Wojciech Zabłocki 2 lata temu powiedział w wywiadzie, że stan małżonki był dramatyczny. Artystka nie poznawała już nikogo i nie wstawała z łóżka i była całkowiecie zdana na jego opiekę.

Pod koniec 2016 roku miała jeszcze nagły przebłysk świadomości.
Niespodziewanie, w obecności ukochanego męża, wyrecytowała fragmenty monologów, które przed laty wygłaszała na deskach teatrów: z „Mścicielki” Załuckiego, „Reinkarnacji” Abramowa i „Zaczarowanej dorożki” Gałczyńskiego. Niestety po tym znowu pogrążyła się w letargu...

        Urodziła się 16 kwietnia 1923 w Warszawie w rodzinie ziemiańskiej pieczętującej się herbem Janina. Życie aktorki nie było usłane różami. Młodość przypadła jej na czas II wojny światowej. Podczas okupacji niemieckiej działała w konspiracji i została aresztowana przez gestapo. Aż 9 miesięcy spędziła na "Serbii" - kobiecym oddziale Pawiaka, gdzie trafiła za pomaganie Żydom. Podczas Powstania Warszawskiego Alina Janowska pod pseudonimem „Alina” była łączniczką 8. kompanii Batalionu Armii Krajowej „Kiliński” walczącego w Śródmieściu.

Po wojnie w 1946 roku zadebiutowała w słynnych „Zakazanych piosenkach”. Potem pojawiała się w takich znanych produkcjach jak „Wojna domowa”, „Stawka większa niż życie”, „Podróż za jeden uśmiech”, „Czterdziestolatek”, „Rozmowy kontrolowane” czy „Plebania”. W schyłkowych latach kariery wielką popularność dawała jej rola seniorki Eleonory Gabriel w serialu „Złotopolscy”. Za swoją działalność artystyczną Janowska została wyróżniona wieloma nagrodami i odznaczeniami. Najważniejsze wśród nich to Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1979 r.) i Złoty Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis (2005 r.).

W 1954 roku, będąc w ciąży, wyszła za mąż za scenografa Andrzeja Boreckiego (†84 l.). Po ślubie jednak poroniła. Małżeństwo od początku nie układało się. Nie pomogły nawet narodziny córeczki Agaty trzy lata później, związek mimo to rozpadł się. Po tym nieudanym małżeństwie związała się ponownie w 1963 roku ze znanym szermierzem i kilkukrotnym medalistą olimpijskim (z zawodu architektem), panem Wojciechem Zabłockim. Małżeństwo doczekało się syna Michała i córki Katarzyny.

        Pani Janowska udzielała się społecznie. To dzięki jej determinacji na warszawskim Żoliborzu, gdzie była radną, powstało Stowarzyszenia Pomocy Dzieciom "Gniazdo". Stowarzyszenie organizuje zajęcia pozalekcyjne, wysyła też najmłodszych na ferie i wakacje. Była jedną z niewielu gwiazd polskiej sceny, która - sam nie będąc bogata - zawsze uczestniczyła w działalności charytatywnej, np. już od 1975 r. regularnie uczestniczyła w zbiórkach pieniędzy na ratowanie starych nagrobków na warszawskich Powązkach.

© Ilustrowany Tygodnik Polski
13 listopada 2017
www.tiny.cc/itp2

☞ Pozycje dostępne w naszym Repozytorium
☞ IMDb (angielski)
☞ Wikipedia (polski)
☞ Filmografia (polski)

„Zakazane piosenki” (1946)

Ilustracja 1: © CC-BY Cezary Piwowarski
Ilustracje 2,3: © domena publiczna

UAKTUALNIENIE: 2018-11-16-00:05 CET / A.P.